มัลติมิเตอร์

หลักการใช้มัลติมิเตอร์ดิจิตอลอย่างถูกต้องและปลอดภัย พร้อมคำแนะนำในการเลือกอุปกรณ์ที่เหมาะสมกับสภาพงานจริง รวมทั้งแนวทางป้องกันอุบัติเหตุจากแรงดันเกิน (overvoltage), แรงดันกระชาก (impulse voltage), การต่อสายผิด, และการลัดวงจร

อุบัติเหตุจากแรงดันเกินที่เกิดจากแรงดันกระชาก (Impulse Voltage) รูปภาพแสดงคลื่นสัญญาณแรงดันเกินที่เกิดขึ้นเมื่อ solenoid valve ทำงาน ในตัวอย่างนี้เกิดแรงดันกระชากเกือบ 1,000 โวลต์บนสายไฟ 100 V AC แรงดันกระชากดังกล่าวสามารถเกิดขึ้นได้ในโรงงานอุตสาหกรรมที่มีโหลดเหนี่ยวนำจำนวนมาก หรือจากฟ้าผ่าใกล้บริเวณที่ใช้งานมัลติมิเตอร์ Measurement Categories มาตรฐานสากล IEC 61010-1 กำหนดความปลอดภัยของมัลติมิเตอร์และระบุหมวดหมู่การวัดไว้ดังภาพประกอบด้านล่าง ตัวอย่างมัลติมิเตอร์และเครื่องมือวัดที่รองรับแต่ละหมวดหมู่มีดังนี้ Card HiTester 3244-60: CAT III (300 V), CAT II (600 V) Digital Multimeter DT4256: CAT IV (600 V), CAT III (1000 V) เครื่องมือวัดที่ใช้ในแต่ละหมวดหมู่การวัดจำเป็นต้องทนทานต่อแรงดันกระชาก (Impulse Voltage) ที่คาดว่าจะเกิดขึ้น (ดูตารางด้านล่าง) ซึ่งขึ้นอยู่กับสถานที่ใช้งาน (CAT IV, CAT III หรือ CAT II) และแรงดันของวงจรเทียบกับกราวด์ (Circuit Voltage) Measurement categories and impulse withstand voltage values Voltage to ground (V) CAT II (V) CAT III (V) CAT IV (V) 50 500 800 1500 100 800 1500 2500 150 1500 2500 4000 300 2500 4000 6000 600 4000 6000 8000 1000 6000 8000 12000 ตัวอย่างเช่น มัลติมิเตอร์ CAT II (300 V) ต้องทนต่อแรงดันกระชาก 2,500 V โดยอิงจากแรงดันเทียบกราวด์ 300 V ในสถานที่ที่อาจเกิดแรงดันกระชากสูง เช่น สายการผลิตในโรงงานอุตสาหกรรม จึงควรเลือกมัลติมิเตอร์ที่มีหมวดหมู่การวัดสูงที่สุดเท่าที่เป็นไปได้ รายละเอียดของแต่ละหมวดหมู่มีดังนี้ CAT II: วงจรตั้งแต่ปลั๊กไฟของอุปกรณ์ที่เชื่อมต่อกับเต้ารับไปยังวงจรจ่ายไฟของอุปกรณ์นั้น CAT III: วงจรระหว่างตู้จ่ายไฟ (Distribution Panel) กับสายจ่ายไฟ วงจรจ่ายไฟของอุปกรณ์ที่เชื่อมต่อโดยตรงกับแหล่งจ่ายไฟ (เช่น อุปกรณ์ติดตั้งถาวร) และวงจรระหว่างตู้จ่ายไฟกับเต้ารับไฟฟ้า CAT IV: สายไฟนำเข้าของอาคารและวงจรระหว่างจุดเข้าบริการไฟฟ้า (Service Entrance) กับมิเตอร์ไฟฟ้าหรือตู้จ่ายไฟ (Distribution Panel) แรงดันเข้าสู่วงจรการวัดกระแสของดิจิตอลมัลติมิเตอร์ เมื่อใช้ดิจิตอลมัลติมิเตอร์ในการวัดกระแส จำเป็นต้องต่อมัลติมิเตอร์แบบอนุกรมกับวงจรที่ต้องการวัด เพื่อให้การต่อมัลติมิเตอร์ไม่ส่งผลต่อวงจรหรือเกิดความสูญเสียของเครื่องมือ (ความต้านทาน) วงจรการวัดกระแสของมัลติมิเตอร์จึงถูกออกแบบให้มีอิมพีแดนซ์ต่ำ หากดิจิตอลมัลติมิเตอร์ถูกต่อแบบขนานกับแหล่งจ่ายไฟของวงจรโดยไม่ได้ตั้งใจ แรงดันไฟฟ้าของแหล่งจ่ายจะถูกใช้กับขั้วของมัลติมิเตอร์ ทำให้เกิดกระแสเกิน (overcurrent) ไหลผ่านและทำให้เครื่องมือไหม้เสียหาย เพื่อป้องกันความเสียหายดังกล่าว มัลติมิเตอร์ส่วนใหญ่จึงมีฟิวส์ป้องกัน นอกจากนี้ บางรุ่นยังตั้งใจตัดขั้วกระแส (“A” terminal) ออกหรือมีกลไกที่เชื่อมกับสวิตช์หมุน (rotary switch) เพื่อป้องกันไม่ให้สายทดสอบถูกต่อเข้ากับขั้วที่ไม่ถูกต้องโดยไม่ตั้งใจ แรงดันเข้าสู่วงจรการวัดความต้านทานของดิจิตอลมัลติมิเตอร์ เนื่องจากวงจรการวัดความต้านทานของดิจิตอลมัลติมิเตอร์มีอิมพีแดนซ์ต่ำ หากมีแรงดันไฟฟ้าถูกนำมาใช้กับขั้วทดสอบ อาจทำให้เกิดกระแสเกินภายในเครื่อง จนทำให้มัลติมิเตอร์ไหม้เสียหาย และอาจเกิดการลัดวงจร (short-circuit) ซึ่งทำให้ตู้จ่ายไฟ (distribution panel) เกิดความเสียหายตามมาได้ มัลติมิเตอร์ดิจิตอลของ Hioki มีวงจรป้องกันกระแสเกินภายในเครื่อง เพื่อลดความเสียหายที่อาจเกิดจากแรงดันไฟฟ้าที่ป้อนเข้า และออกแบบให้สามารถทนต่อแรงดันเกินได้นานสูงสุด 1 นาที อุบัติเหตุที่เกิดจากการลัดวงจรของสายทดสอบ การใช้สายทดสอบที่มีปลายโลหะยาวอาจทำให้เกิดอุบัติเหตุลัดวงจรขณะวัดแรงดันไฟฟ้า มัลติมิเตอร์ดิจิตอลของ Hioki ทุกเครื่องจึงใช้สายทดสอบแบบมีฝาครอบ (capped test leads) ซึ่งมีพื้นที่โลหะที่โผล่ออกมาที่ปลายสั้นกว่า เพื่อลดความเสี่ยงดังกล่าว Product List of the digital multimeters DC High Voltage Measurement (When Using a Dedicated Probe) DT4261 Digital Multimeters 4½ Digit DT4281, DT4282 Digital Multimeters 3½ Digit DT4261, DT4256, DT4255, DT4252, DT4253 Compact Digital Multimeters DT4223, DT4224, 3244-60, 3246-60 Analog Multimeters 3030-10 LEGA Corporation Ltd. 1/28-29 อาคารบางนาธานี ชั้น 14 เอ, บี1 ซอยบางนา-ตราด 34 ถนนบางนา-ตราด แขวงบางนาใต้ เขตบางนา กรุงเทพฯ 10260 Working Hour: Monday - Friday 8:30 am. - 17:30 pm. TEL : 02-746-9933 ,Fax : 02-746-9940 LINE ID: @lega กด 1 ฝ่ายขาย กด 35 ฝ่าย Service